🔍 Wat is spanningsval?

Spanningsval is het spanningsverschil tussen het begin en het einde van een kabel wanneer er stroom doorheen loopt.
Een deel van de elektrische energie gaat verloren in de vorm van warmte in de kabel zelf.

⚙️ Hoe het ontstaat

Elke kabel heeft een kleine elektrische weerstand.
Wanneer stroom (A) door een kabel vloeit, zorgt die weerstand (Ω) voor energieverlies, waardoor de spanning (V) aan het einde van de kabel lager is dan aan het begin.

De formule is eenvoudig:

ΔU = I × R

waarbij:

• ΔU = spanningsval (volt)
• I = stroom (ampère)
• R = weerstand van de kabel (ohm)

Omdat R afhankelijk is van de lengte en dikte van de kabel:

R = ρ × L / A

• ρ = soortelijke weerstand van koper (≈ 0,0175 Ω·mm²/m)
• L = lengte (m)
• A = doorsnede (mm²)

📉 Voorbeeld

Je hebt een 12 V-systeem met een koelkast die 10 A verbruikt.
De kabel tussen de accu en de koelkast is 5 m lang (heen en terug 10 m) en 2,5 mm² dik.

1. Weerstand van kabel ≈ 0,007 Ω/m
   → R = 0,007 × 10 = 0,07 Ω
2. Spanningsval = 10 A × 0,07 Ω = 0,7 V

De koelkast krijgt dus 11,3 V in plaats van 12 V.
Dat lijkt weinig, maar in een 12 V-systeem is dit bijna 6 % verlies — te veel!

⚠️ Waarom dat belangrijk is

• Compressorkoelkasten en pompen werken onbetrouwbaar
• Accu’s worden niet volledig geladen
• Energieverlies → kortere accuduur
• Te hoge warmteontwikkeling in kabels → brandgevaar

💡 Hoe spanningsval beperken

✅ Gebruik dikkere kabels — grotere doorsnede = lagere weerstand
✅ Houd kabels kort — elke meter telt
✅ Gebruik hogere systeemspanning (24 V of 48 V) bij hoge vermogens
✅ Controleer verbindingen — slechte krimpverbindingen verhogen weerstand
✅ Meet spanningsval bij belasting met een multimeter

📏 Richtwaarden

💬 Kort samengevat:

Spanningsval is het spanningsverlies over een kabel door zijn weerstand.
Hoe dunner en langer de kabel en hoe hoger de stroom, hoe groter het verlies.

💡 Tip van Compact Living:
Wil je spanningsval berekenen voor jouw camper?
Gebruik de gratis Victron Toolkit App